|
KAŞ DÖKÜLMESİ VE SAÇ DÖKÜLMESİ
KAŞ VE SAÇ DÖKÜLMESİ GUATR HABERCİSİ
Kaş, kirpik ve saç dökülmesi guatr hastalarında
ortaya çıkabilir. Özellikle tiroid bezi az çalışanlarda ve tiroid bezi
çok çalışanlarda saçlarda ve kaşlarda dökülme azalma olabilir. Bu
nedenle bir ENDOKRİN UZMANINA başvurarak Tiroid hormon tetkiklerini
yaptırmakta fayda vardır.
1) TİROİD YETMEZLİĞİ VE SAÇ KAŞ DÖKÜLMESİ
Vücuttaki kılların veya saç kıllarının ve hatta
kaşların gelişimi için tiroid hormonlarının kanda yeterli miktarda
olması gerekir. Tiroid bezi yetmezliğinde tiroid hormonları kanda
azaldığından saçlarda dökülme başlar ve hatta kaşların dış kısımlarında
da dökülme olur. Tiroid hormon azlığında vücudun bütün metabolizması
yavaşladığından bağırsaklardan emilen vitamin ve minerallerin
emilmesindeki bozukluk da saçların dökülmesine katkıda bulunmaktadır.
Bu kişiler tedavi amacıyla içinde levotiroksin ilacı bulunan
tiroid ilacı kullanmaya başladıktan sonra saç dökülmesi azalır, durur
ve saçlar yeniden çıkmaya başlar. Bunun yanında vitamin desteği
yapılmalı ve eksik mineraller varsa (demir, çinko gibi) alınmalıdır.
Ayrıca omega 6 yağ asitleri desteği de faydalı olabilir. Hormonlar
normale gelse bile saçların tam düzelmesi uzun zaman alır. Bu nedenle
acele etmeyiniz. Hormonlar normale geldiği halde saç dökülmesi devam
ediyorsa başka hormon bozuklarının araştırılması gerekir. Özellikle
kadınlarda görülen erkek tipi bir saç dökülmesi kandaki erkeklik
hormonunun (testosteron) artmasından kaynaklanabilir. Bu kişilerde
yumurtalıkların ve böbreküstü bezi hormonlarının incelenmesi gerekir.
Alopesi areata denen saçın bir kısmındaki
dökülme (halk arasındaki adıyla saçkıran) Hashimoto hastalığında sık
görülür. Saçkıranı olan hastalarda tiroid hormonlarına ve anti-TPO
antikoruna bakılması faydalıdır. Eğer hormon düşüklüğü veya antikor
yüksekliği varsa tiroid hormon ilacı verilmelidir.
HİPOTİROİDİ NEDİR?
Tiroid bezinin az çalışmasına ve bu nedenle tiroid
hormonlarını az üretmesine ve sonuçta kanımızda tiroid hormonlarının
(T3 ve T4) düşük olması durumuna tiroid yetmezliği veya tıp dilinde hipotiroidi
denir. Tiroid hormon yetersizliği sonucu vücudumuzun tüm metabolik
olaylarında yaygın yavaşlama vardır ve bu nedenle vücudun dengesi alt
üst olur. Vücuttaki bu bozuklukların yanı sıra ruhsal çöküntü,
unutkanlık, hareketlerde yavaşlama ve uykusuzluk görülür. Hamilelik
döneminde tedavi edilmeyen tiroid yetmezliği bebeklerde zeka geriliğine
neden olabilmektedir.
Hipotiroidizm, toplumda % 4.6 oranında bulunur.
Bunun çoğunluğunu başlangıç halindeki veya hafif derecedeki tiroid bezi
yetmezliği (sadece TSH yüksek fakat T3 ve T4 normal olması) oluşturur.
Tiroid yetmezliği tiroid fazla çalışmasından daha çok görülür ve
nodüllerden sonra en sık görülen tiroid hastalığıdır.
Hipotiroidi hastalığı kan testleriyle kolaylıkla
teşhis edilir. Test olarak T3, T4, TSH, anti-TPO antikoru ölçülür ve
tiroid ultrasonu yapılır. Kanda serbest T4 hormonu düşük ve TSH yüksek
ise hipotiroidi tanısı konur. Serum T3 düzeyleri değişkendir ve bazen
normal sınırda olabilir. Çok nadiren hipofiz bezi yetmezliğine bağlı
tiroid bezi yetmezliği olabilir, o zaman TSH hormonu düşük, T4 ve T3
hormonu da düşüktür. Tiroid bezi yetmezliği teşhis edilen hastalarda
tam kan sayımı, karaciğer testleri ve kolesterol, trigliserit ve LDK
kolesterol tetkikleri ile kalp grafisi (EKG) tetkiki yapılır. Kalp
hastalığı riskini anlamak için kanda homosistein ve hassas CRP
tetkiklerine bakılması faydalıdır. Kansızlık varsa kanda ferritin, B12
vitamini ve folat düzeylerine bakılarak demir eksikliği veya vitamin
eksikliği olup olmadığı araştırılır.
Aşikar yani belirgin (tam) tiroid yetmezliğinde TSH
hormonu kanda artar ve genellikle 10 IU/L’den daha yüksek çıkar;
kandaki T4 ve T3 hormonları da düşmüştür.
Hipotiroidide vücudumuzda tiroid hormonu az
olduğundan dışardan verilecek sentetik T4 hormonu ilaçları ile eksiklik
giderilmeye çalışılır. Kullandığınız bu ilaçların içinde levotiroksin
vardır ve vücudunuzda yapılan T4 hormonunun aynısıdır. Vücutta T4
hormonu eksik olduğundan bu ilaçlarla eksiklik giderilir. Tiroid
yetmezliğinin tedavisinde ilaç tedavisinden başka bir tedavi şekli
yoktur. Bazı hastaların sorduğu gibi ameliyat yapılmaz. Levotiroksin
ilacı günde bir defa aç karna alınmalıdır. Aç iken alınırsa emilimi
daha iyidir ve yaklaşık % 70’i emilir. İlaçları hep aynı zamanda almalı
ve unutmamalıdır. Eğer aç karna alınca midede yanma veya ağrı oluyorsa
ilacı tok karna alabilirsiniz. Tok karna alınınca ilaç emilimi
azalacağından daha fazla ilaç almak gerekebilir. Bu durumu doktorunuza
bildiriniz. Demir ilaçları, kalsiyum ilaçları, sukralfat isimli mide
ilacı, lifli-posalı gıdalar, lif veya posa kapsülleri, antiasitler ve
soya yağı aynı öğünde alınırsa tiroid ilacının emilimini bozar. Bu
nedenle mümkün olduğu kadar tiroid ilacının alındığı öğünde başka ilaç
alınmamalıdır.
2) SAÇ VE KAŞ DÖKÜLMESİ VE ZEHİRLİ GUATR
Saç ve kaşlarda incelme Zehirli Guatr hastalığında da olabilir.
Tiroid bezi fazla çalışan yani kanında tiroid
hormonları yüksek olan hastalarda saçlarda incelme ve dökülme olabilir.
İlaçlarla bu hastalık tedavi edilince saç dökülmesi azalır ve kaybolur.
Tiroid bezinin aşırı çalışmasına yani aşırı tiroid
hormonu üretmesine tıp dilinde hipertiroidi adı verilir. ‘’Hiper’’
Latince ‘’fazla’’ veya ‘’yüksek’’ manasına gelir. Hipertiroidi
hastalığına tıp dilinde ‘’tirotoksikoz ‘’ adı da verilir. Tiroid bezinin aşırı çalışmasına halk arasında ‘’zehirli guatr’’ veya ‘’iç guatr’’
isimleri de verilmektedir. Bu isimlendirmeler maalesef yanlıştır; ne
zehirlenme söz konusudur ne de bir iç guatr vardır. Elleriniz titriyor,
ağzınız kuruyor ve çok yemek yemenize rağmen kilo veriyorsanız yada
çabuk sinirleniyor ve çevrenize bağırıp çağırıyorsanız sizde tiroid
bezi fazla çalışıyor olabilir.
Graves hastalığı yani zehirli gautrı olan hastalarda
çarpıntı, sinirlilik, aşırı heyecanlanma veya duyarlılık, uyku
bozuklukları, cinsel güçte azalma, kolay yorulma, hareketlilik, ishal,
aşırı terleme, sıcaktan hoşlanmama, soğuğu tercih etme, ufak bir
yürüyüşle hemen yorulma ve nefes darlığı, kilo kaybı, iştah artışı,
susama, ağız kuruması, adetlerde azalma, uyku bozukluğu ve bazı
psikolojik bozukluklar olabilir.
İştah artışına rağmen kilo kaybı bu hastalığın en
önemli belirtilerinden birisidir. Bu hastalık metabolizmayı
hızlandırdığından aşırı yemek yenmesine rağmen kilo kaybı olur. Çok
nadiren kilo artışı da olabilir.
Çarpıntı veya kalp atım sayısında ve nabız sayısında
artış her 100 hastadan 96’sında görülür. İstirahatte iken nabız hızı
dakikada 89’tan fazladır.
Saç kılları incedir. Yaygın veya hafif saç dökülmesi görülebilir.
TEŞHİS için TSH T3 ve T4 bakılır ve ilaç tedavisi yapılır.
3: TİROİD HORMON İLACI FAZLA ALINMASI VE SAÇ DÖKÜLMESİ
İçinde levotiroksin bulunan tiroid ilacı kullanan
bazı hastalarda saç dökülmesinin arttığı şikayeti ile çok sık
karşılaşırız. Bu ilaçlar aslında saç dökülmesini artırmaz. Ancak ilacın
dozu fazla gelirse bazen saç dökülmesinde artış olabilmektedir. Bu
kişilerde hormon ölçümü yapılmalı ve bu arada demir eksikliği, çinko
eksikliği ve kansızlık olup olmadığı yapılacak tetkiklerle
araştırılmalıdır. Özellikle kadınlarda demir eksikliğine bağlı
kansızlık ve saç dökülmesi çok sık olduğundan öncelikle demir eksikliği
yönünden araştırma yapmak gerekmektedir.
| |
|
|
| |
|
|
